حقوق جزای پزشکی جرایم پزشکی و دارویی – مقاله آماده

مقدمه
در حقوق جزای پزشکی، جرایم پزشکی که شامل هر نوع فعل و ترک فعلی است که قانونگذار آن را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین کرده است و موجبات برهم خوردن نظم و امنیت در جامعه و مسئولیت مرتکبین آن را فراهم می آورد مورد مطالعه قرار می گیرد.
در حقوق جزا، اساس مسئولیت کیفری برپایه جرم خطای مرتکب استوار است و اعمال جزایی ناشی از فعل و ترک فعل مرتکبین جرم نامیده می شود.
قبل از تصویب قانون مجازات اسلامی در سال ۱۳۶۱، بر اساس قانون مجازات عمومی سابق، جرایم به سه دسته اساسی: ۱- خلاف ۲- جنحه ۳- جنایت تقسیم می شد، لیکن این تقسیم بندی با وضع قانون مجازات اسلامی در سال ۱۳۶۱ تغییر کرد و در حال حاضر قانونگذار جرایم را بر حسب نوع مجازات به پنج دسته تقسیم کرده است که عبارت است از:
۱- حدود
۲- قصاص
۳- دیات
۴- تعزیرات
۵- مجازات های بازدارنده
بدین ترتیب قانونگذار دایره شمول خلاف و جنحه و جنایت را در قانون مجازات اسلامی تعیین نکرده، لذا تشخیص و انطباق آن قدری دشوار به نظر می رسد.
پدیده مجرمانه یا اعمال جزایی ناشی از فعل یا ترک فعل انسان به جز در مورد قتل ممکن است به دو صورت ظهور و بروز نماید.
جرایم عمدی به جرایمی اطلاق می شود که مرتکب با اختیار و اراده و با قصد معین و معلوم و داشتن شعور به ارتکاب آن مبادرت می ورزد. به عبارت دیگر مرتکب در ارتکاب این جرایم بایستی عمد داشته باشد و برای تحقق عمد بایستی ثابت شود که:
۱- آیا مرتکب قدرت و شعور تشخیص داشته است یا خیر؟
۲- آیا عمل را از روی میل انجام داده است یا خیر؟
۳- آیا عمل را از روی سوء نیت و به قصد حصول نتیجه مجرمانه انجام داده است یا خیر؟
هر گاه پاسخ هر سه سؤال مثبت باشد عمل را می توان عمد نامید.
جرایم غیر عمدی به آن دسته از جرایم اطلاق می شود که عنصر معنوی از خطای کیفری تشکیل شده باشد نه عمد و سوء نیت.
با توجه به تعریف فوق لازمه اعمال مجازات در جرایم غیر عمدی وجود خطای کیفری است و تنها ارتکاب عمل مادی کافی نیست تا بتوان کسی را در معرض مسئولیت و مجازات قرار داد و باید در این عمل مرتکب خطایی اعم از بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت یا عدم رعایت نظامات دولتی شده باشد تا مستحق مجازات باشد. برخی حقوق دانان مسامحه، سهل انگاری، غفلت، قصور، تقصیر، عدم رعایت نظامات دولتی، بی احتیاطی، بی مبالاتی و عدم مهارت را از مصادیق خطای جزایی ذکر کرده اند.
جرایم پزشکی و دارویی را می توان به چهار دسته اساسی تقسیم نمود که عبارت است از:
۱- قصور و سهل انگاری پزشکان و صاحبان حرف وابسته در انجام وظیفه.
۲- تخلف از قوانین و مقررات پزشکی و دارویی.
۳- تخلفات انضباطی پزشکان و صاحبان حرف وابسته.
۴- مداخله غیر مجاز افراد فاقد صلاحیت در امور پزشکی و دارویی.
در بخش اوّل این تحقیق به تشریح جرایم پزشکی و دارویی می پردازیم و در بخش دوّم صلاحیت محاکم پزشکی را مورد مطالعه قرار می دهیم.

فهرست مطالب
مقدمه
مبحث اوّل: تعاریف و مفاهیم
۱- جرم
۲- خطا
۳- خلاف
۴- تخلف
۵- تخلف انضباطی
۶- مسئولیت
۷- غفلت
۸- قصور
۹- تقصیر
مبحث دوم: مفهوم قصور پزشکی
مبحث سوم: اقسام قصور پزشکی
گفتار اول: بی احتیاطی
گفتار دوم: بی مبالاتی
گفتار سوم: عدم مهارت
گفتار چهارم: عدم رعایت نظامات دولتی
مبحث چهارم: تخلف از قوانین و مقررات پزشکی و دارویی
مبحث پنجم: تخلفات انتظامی پزشکان
گفتار اول: وجوه اشتراک جرم و تخلف انضباطی
گفتار دوّم: وجود افتراق جرم و تخلّف انتظامی
گفتار سوم: مصادیق تخلفات انتظامی
مبحث ششم: دخالت در امور پزشکی و دارویی
مبحث هفتم: صلاحیت دادگاه های انقلاب اسلامی
مبحث هشتم: صلاحیت دادگاه های عمومی
مبحث نهم: صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی
مبحث دهم: ارجحیت مصوبات مجمع بر قوانین مجلس
مبحث یازدهم: اختلاف در صلاحیت محاکم
مبحث دوازدهم: رأی مرجع حل اختلاف